مدرسه علمیه فاطمیه س سرابله

شبهه در باره عروسی حضرت قاسم (ع)

سوال:
آیا ماجرای عقد حضرت قاسم ودختر امام حسین (ع)قبل از به میدان رفتن قاسم حقیقت دارد

پاسخ به سوال

در تاریخ درخشان نهضت امام حسین (ع)متأسفانه تحریفاتی صورت گرفته است. یکی از این تحریفات داستان عروسی حضرت قاسم و حجله قاسم است که هیچ پایه و اساسی ندارد و در منابع معتبر اشاره ای به آن نشده است. مضافاً بر این که چنین قضیه ای امکان عقلی نیز ندارد.! زیرا اولاً در جریان عاشورا حضرت قاسم بیش از سیزده سال نداشته و به سن بلوغ نرسیده بودند. ثانیاً شرایط سخت جنگ و محاصره دشمنان و اهمیت امام حسین به انجام وظیفه الهی در مقابله با دشمن غداری همچون بنی امیه و …. امکان چنین امری فراهم نبوده است. بنابر این چنین قضیه ای از نظر محققین شیعه غیر قابل قبول است. در این جا به نظرات برخی از آنان اشاره می کنیم:

1-محدث نوری صاحب آثاری چون مستدرک الوسائل در اثر معروفی که پیرامون آداب اهل منبر به نگارش درآورده در این باره اظهار داشته است: از اخبار موهونه و کتب غیر معتمده که بزرگان علمای گذشته به آنها اعتنا نکردند و مراجعه ننمودند … قصه زعفر جنی و عروسی قاسم است که هر دو در روضه کاشفی موجود است و قصه عروسی قبل از روضه، از عصر شیخ مفید تا تألیف کتاب فوق در هیچ کتابی دیده نشده است ، چگونه میشود قضیه ای به این عظمت و قصه ای چنین آشکار محقق و مضبوط باشد و به نظر تمام این جماعت نرسیده باشد. [1]

2. محدث بزرگوار شیخ عباس قمی خاطر نشان نموده است: قصه دامادی قاسم در کربلا و تزویج فاطمه بنت الحسین برای او صحّت ندارد . به علاوه حضرت امام حسین (ع) را دو دختر بوده یکی حضرت سکینه (س) و دیگری فاطمه (س) نام داشته است. اولی را سیدالشهداء (ع) به عقد ازدواج عبدالله درآورد که شوهرش در کربلا به شهادت رسید و دومی همسر حسن مثنی است که در کربلا حاضر بود.[2]

3- شهید آیت الله قاضی طباطبائی داستان عروسی قاسم را فاقد اعتبار می داند و می افزاید علامه مامقانی در کتاب تنقیح المقال میگوید: آن چه در کتاب منتخب طریحی از قصه تزویج قاسم نقل شده من و سایر اهل تتبع در کتابهای سیره، تاریخ و مقاتل با اعتبار بر آن اطلاع نیافتیم، بسیار دور از اعتبار است که چنین قضیه ای روز عاشورا با آن اوضاع و احوال و شدت بلایا اتفاق افتد. به نظر میرسد که قصّه عروسی قاسم که هنوز به حد بلوغ نرسیده بود اشتباه شده و داستان عروسی حسن مثنی بدین صورت در افواه اشتهار یافته است.[3]

4- شهید آیت الله مرتضی مطهری در این باره می گوید: « … در همان گرماگرم روز عاشورا که می دانید مجال نماز خواندن هم نبود، امام نماز خوف خواند و با عجله هم خواند، حتی دو نفر از اصحاب آمدند و خودشان را سپر قرار دادند که امام بتواند این دو رکعت نماز خوف را بخواند … ولی گفته اند در همان وقت امام فرمود: حجله عروسی را بیندازید، من می خواهم عروسی قاسم با یکی از دخترهایم را این جا، لااقل شبیه آن هم که شده ببینم ! یکی از چیزهایی که از تعزیه خوان های ما هرگز جدا نمی شد عروسی قاسم نوکدخدا؛ یعنی نوداماد بود. در صورتی که این در هیچ کتابی از کتاب های تاریخی معتبر وجود ندارد[4]

[1] - لؤلؤ و مرجان، میرزا حسین نوری، ص 193.

[2] - منتهی الآمال، حاج شیخ عباس قمی، ج اول،  ص 70.

[3] - تحقیق درباره اول اربعین حضرت سیدالشهداء شهید قاضی.

[4] - حماسه حسینی، شهید مطهری، ج اول، ص 27 ـ 28؛ نک: گلی زواره، غلامرضا ، قاسم بن حسن ( علیه السلام ) اسوه نوجوانان پاسدار اسلام ، 209 ، اردیبهشت 78